Kruiden

De Berk (Betula) wordt al eeuwenlang gewaardeerd vanwege zijn heilzame eigenschappen, dankzij de aanwezigheid van bioactieve stoffen. Vroeger werd hij zelfs beschouwd als een heilige boom. In het voorjaar, vlak voordat de boom uitloopt, wordt berkensap afgetapt omdat dan de sapstroom het sterkst is. Dit sap zit vol met fytonutriënten, mineralen en vitaminen. Vervolgens worden de jonge bladeren verzameld, omdat ze ook juist in deze periode een hoog gehalte aan verschillende gunstige stoffen bevatten.
Berkenblad is rijk aan flavonoïden, saponinen en tannines. De saponinen en tannines zijn verantwoordelijk voor de vochtafdrijvende eigenschappen van de berk.

Betonie of koortskruid (Betonica officinalis, synoniem: Stachys officinalis) is een kruidachtige plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). In Nederland en België staat de soort op de Rode Lijst van planten, waar ze wordt geclassificeerd als zeer zeldzaam en sterk in aantal afgenomen. Naast haar natuurlijke voorkomen wordt betonie ook vaak als sierplant gekweekt.
De plant bereikt een hoogte van 30–90 cm en bloeit van juni tot augustus met paarsrode bloemen, hoewel witte varianten soms voorkomen. De bloemen staan in dichte, aarvormige schijnbloeiwijzen. De meeste bladeren vormen een wortelrozet: de onderste bladeren hebben lange bladstelen, terwijl de bovenste bladeren korte bladstelen hebben. Alle bladeren hebben een netvormige nervatuur. 

De bijvoet (Artemisia vulgaris) is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae), verwant aan alsem. Deze zwak aromatische plant heeft bladeren die aan de onderzijde witviltig behaard zijn. In België en Nederland is de bijvoet wijdverspreid, vaak te vinden op braakliggend terrein en langs wegen. De plant gedijt het best op zandhoudende grond. De stengel is 60–120 cm lang en vertoont vaak een roodachtige kleur.
In de oudheid legden de Romeinen bijvoet in hun schoeisel om vermoeidheid en pijn te verlichten. In Centraal-Mongolië, waar de bevolking vroeger veel last had van wolken grote muggen (zo groot als kleine garnaaltjes), werd de Mongoolse bijvoet (met zijn kenmerkende blauwachtige, harige, sappige bladeren) gebruikt om deze muggen te verdrijven in de vochtige grasvelden.

Bitterhout, in het Surinaams bekend als kwasibita, is het kernhout van de Quassia amara, een plantensoort uit het geslacht Quassia binnen de Hemelboomfamilie. Deze Zuid-Amerikaanse plant wordt vaak in de tropen aangeplant vanwege zijn gebruik als remedie tegen malaria.
Quassia amara is een kleine, altijdgroene struik die voorkomt in tropisch Zuid-Amerika, met name in de Guyana's, noordelijk Brazilië en Venezuela. De plant groeit in de onderlaag van het regenwoud en zijn opvallende rode bloemen worden bestoven door kolibries. Vanwege deze prachtige bloemen wordt de plant ook vaak voor decoratieve doeleinden aangeplant.

Bitterhout, in het Surinaams bekend als kwasibita, is het kernhout van de Quassia amara, een plantensoort uit het geslacht Quassia binnen de Hemelboomfamilie. Deze Zuid-Amerikaanse plant wordt vaak in de tropen aangeplant vanwege zijn gebruik als remedie tegen malaria.
Quassia amara is een kleine, altijdgroene struik die voorkomt in tropisch Zuid-Amerika, met name in de Guyana's, noordelijk Brazilië en Venezuela. De plant groeit in de onderlaag van het regenwoud en zijn opvallende rode bloemen worden bestoven door kolibries. Vanwege deze prachtige bloemen wordt de plant ook vaak voor decoratieve doeleinden aangeplant.

Blaaswier (Fucus vesiculosus) is een type bruinwier behorend tot het geslacht Fucus. Het gedijt langs de noordelijke kusten van de Atlantische en Stille Oceaan, en in de Noordzee en Oostzee, vaak te vinden in kelpwouden. Dit wier kenmerkt zich door luchtblazen die dienen als drijforgaan, hoewel er ook varianten bestaan zonder deze blaasjes.
Net als andere bruinwieren, is blaaswier rijk aan een specifieke klasse polyfenolen genaamd florotannines, die krachtige antioxidatieve eigenschappen bezitten. Daarnaast hebben deze florotannines antibiotische, antifungale en anti-inflammatoire eigenschappen.

Boldo (Peumus Boldus) is een veelzijdige plant met een lange geschiedenis van positieve effecten op de lever, gal en spijsvertering. Het bevat een combinatie van alkaloïden, etherische oliën, flavonoïden en looistoffen, die samen zorgen voor deze gunstige eigenschappen. Door zijn ondersteuning van de lever en gal en zijn bevordering van een gezonde spijsvertering is boldo een waardevolle aanvulling op een gezonde levensstijl. Bovendien versterkt boldo het immuunsysteem en fungeert het als een krachtige antioxidant.

Bonenkruid (Satureja) behoort tot de lipbloemenfamilie (Lamiaceae of Labiatae). De wetenschappelijke naam van bonenkruid is afgeleid van 'sater'. Tijdens de Romeinse tijd werd bonenkruid vooral gebruikt door de aanhangers van Bacchus. Ze droegen het in kransen in hun haar en gebruikten het regelmatig om hun potentie te verhogen. Hoewel veel kruidenboeken dit niet vermelden, is bonenkruid een van de oudste middelen om de potentie te verhogen.
In de oudheid waren de Romeinen dol op bonenkruidsaus, die met azijn werd gemaakt en op dezelfde manier als muntsaus bij vis- en vleesgerechten werd geserveerd. De meeste koks hadden hun eigen recepten voor het gebruik van bonenkruid.

De blauwe bosbes (Vaccinium myrtillus) is niet alleen voedzaam, maar ook buitengewoon geliefd. Deze bessen zijn bijzonder laag in calorieën en worden vaak bestempeld als superfood. Hoewel ze weinig calorieën bevatten, zitten blauwe bosbessen boordevol gunstige voedingsstoffen, zoals antioxidanten zoals flavonoïden en anthocyanen. 
Bovendien bevatten ze een breed scala aan andere verbindingen, waaronder foliumzuur, vitamine A en C, carotenoïden, ellaginezuur en vezels. De specifieke anthocyanen in blauwe bosbessen dragen bij aan een normale werking van de ogen en bieden ondersteuning aan het hart en de bloedvaten.

Het geslacht Braam (Rubus) behoort tot de rozenfamilie en telt wereldwijd meer dan 1400 soorten. In Nederland en België groeien er meer dan 200 van deze soorten.
Bramen worden voornamelijk gewaardeerd vanwege hun vruchten, die variëren in kleur van rood tot donkerblauw. Ze hebben een zoete smaak en kunnen zowel vers worden gegeten als verwerkt tot bijvoorbeeld jam.
De bladeren van de braam kunnen worden gebruikt om kruidenthee te maken. Na het plukken moeten de bladeren op een droge en luchtige plek worden gedroogd, waarna ze gebruikt kunnen worden om thee van te zetten.

Bramen zijn niet alleen heerlijk, maar ook buitengewoon voedzaam. Ze zitten boordevol essentiële voedingsstoffen en voedingsvezels. Deze donkerpaarse lekkernijen zijn een rijke bron van vitamine C, E, K, foliumzuur en mangaan, waardoor ze een belangrijke bijdrage leveren aan een gezond dieet.
De intense paarse kleur van bramen wordt veroorzaakt door anthocyanen, krachtige antioxidanten die onze cellen beschermen tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Maar het gaat verder dan dat. Bramen zijn bijzonder rijk aan fenolische zuren, die ook antioxidatieve eigenschappen hebben. Deze zuren, waaronder anthocyanen, ellaginezuur, rutine, galluszuur, quercetine, cyaniden, p-coumarinezuur en kaneelzuur, bieden tal van gezondheidsvoordelen.

De brandnetel (Urtica dioica) is een krachtige en veelzijdige plant die op veel plaatsen voorkomt, ondanks zijn prikkelende eigenschap bij aanraking. Bekend om zijn culinaire toepassingen, zoals brandnetelsoep en -thee, staat de brandnetel ook bekend om zijn gezondheidsvoordelen.
Brandnetelblad is een traditioneel kruidengeneesmiddel met diverse toepassingen. Het draagt bij aan een gezonde huid, geeft glans aan het haar en versterkt de nagels. Bovendien kan het helpen bij het verzachten van de luchtwegen en het handhaven van een goede vochthuishouding. Daarnaast biedt het ondersteuning aan het hart en de bloedvaten.

Brandnetel (Urtica dioica) is een krachtige en veelzijdige plant die op vele manieren kan worden ingezet. Ondanks dat de plant bij aanraking prikt, staat hij vooral bekend om zijn waardevolle eigenschappen. Brandnetel is niet alleen geliefd in de keuken (denk aan brandnetelsoep of -thee), maar ook vanwege zijn vele voordelen voor de mens.
Deze wilde plant, afkomstig uit Afrika en Azië en bekend onder de Latijnse naam Urtica dioica, wordt al eeuwenlang gebruikt. In de kruidengeneeskunde worden niet alleen de gedroogde bladeren, maar ook de gedroogde wortels gewaardeerd. Brandnetelwortel wordt gebruikt om een goede prostaatfunctie te ondersteunen.

De brandnetel (Urtica dioica) is een krachtige en veelzijdige plant die op veel plaatsen voorkomt, ondanks zijn prikkelende eigenschap bij aanraking. Bekend om zijn culinaire toepassingen, zoals brandnetelsoep en -thee, staat de brandnetel ook bekend om zijn gezondheidsvoordelen.
Brandnetelblad is een traditioneel kruidengeneesmiddel met diverse toepassingen. Het draagt bij aan een gezonde huid, geeft glans aan het haar en versterkt de nagels. Bovendien kan het helpen bij het verzachten van de luchtwegen en het handhaven van een goede vochthuishouding. Daarnaast biedt het ondersteuning aan het hart en de bloedvaten.

Breukkruid (Herniaria glabra) is een zeldzaam plantje uit de anjerfamilie (Caryophyllaceae), dat voorkomt als eenjarige, tweejarige of meerjarige kruidachtige plant. Het bloeit van juni tot oktober.

Oorspronkelijk werd het plantje gebruikt voor de behandeling van hernia, zoals de naam suggereert. Het werd ook toegepast tegen waterzucht en om de nieren te stimuleren.

Chia, ook bekend als Salvia hispanica, is een plant uit de lipbloemenfamilie, oorspronkelijk afkomstig uit Centraal- en Zuid-Mexico en Guatemala. De Azteken teelden deze plant al voordat Columbus Amerika ontdekte, en chiazaad werd gebruikt als betaalmiddel aan de heersers. Vandaag de dag wordt chia nog steeds gewaardeerd in Mexico en Guatemala; de gemalen zaden worden gebruikt in gerechten, terwijl hele zaden vaak worden toegevoegd aan voedzame drankjes.
Het belangrijkste doel van het kweken van chia is voor zijn zaden, die rijk zijn aan omega 3-vetzuren. Ongeveer 25-30% van het zaad bevat plantaardige olie, waaronder alfalinoleenzuur (ALA). De zaadjes van chia zijn klein en ovaal, met een diameter van ongeveer 1 mm, en hebben een kleurenpalet van bruin, grijs-zwart en wit.

Chlorella, een eencellige groene alg behorend tot de familie van groenwieren, gedijt in meren en rivieren van Zuidoost-Azië. Deze microscopische organisme is een ware schatkamer aan voedingsstoffen, waaronder eiwitten, vitamines, spoorelementen en omega 3-vetzuren.
Haar veelzijdigheid komt tot uiting in het ondersteunen van het immuunsysteem en het bevorderen van de leverontgifting. Tevens draagt chlorella bij aan een gezonde spijsvertering en ondersteunt het een normale darmfunctie. De naam 'chlorella' vindt zijn oorsprong in de Griekse woorden 'chloros' en 'ella', wat respectievelijk 'groen' en 'klein' betekent.

Cichorei (Cichorium) behoort tot de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae) en omvat bekende groenten zoals witlof en andijvie. Het wordt voornamelijk om gezondheidsredenen geconsumeerd.
Sinds de late jaren van de twintigste eeuw worden cichoreiwortels niet alleen geteeld voor witlof, maar ook voor de productie van inuline en zoetstoffen, vooral fructose. Zowel inuline (een voedingsvezel) als fructose worden veel gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie.
Geroosterde cichoreiwortel wordt gebruikt als koffiesurrogaat of als ingrediënt bij het zetten van koffie. Vroeger werd dit uit noodzaak gedaan, zoals tijdens de Napoleontische blokkade tijdens de Franse bezetting.

Cichorei (Cichorium) behoort tot de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae) en omvat bekende groenten zoals witlof en andijvie. Het wordt voornamelijk om gezondheidsredenen geconsumeerd.
Sinds de late jaren van de twintigste eeuw worden cichoreiwortels niet alleen geteeld voor witlof, maar ook voor de productie van inuline en zoetstoffen, vooral fructose. Zowel inuline (een voedingsvezel) als fructose worden veel gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie.
Geroosterde cichoreiwortel wordt gebruikt als koffiesurrogaat of als ingrediënt bij het zetten van koffie. Vroeger werd dit uit noodzaak gedaan, zoals tijdens de Napoleontische blokkade tijdens de Franse bezetting.

Citroengras, ook wel bekend als sereh (Cymbopogon citratus), behoort tot de grassenfamilie (Poaceae). Deze plant wordt veel gebruikt in de Aziatische keuken, vooral in gerechten uit Thailand, India, Vietnam en Indonesië. Citroengras gedijt goed in verschillende regio's, waaronder India, Afrika, Vietnam, Australië en Amerika. In Indonesië staat het bekend onder de naam sereh, en ook in Nederland wordt deze benaming vaak gebruikt.
De bladeren van de citroengrasplant zijn de culinaire sterren. Ze hebben een verfrissende, citroenachtige smaak en worden niet rauw geconsumeerd. Vaak worden stukken citroengras toegevoegd aan gerechten tijdens het koken of stoven, waarna ze voor het opdienen worden verwijderd. 

Citroenkruid (Artemisia abrotanum) is een bossige struik die behoort tot de composietenfamilie. Van oorsprong komt de plant voor in Zuid-Europa, maar hij is geïntroduceerd in veel noordelijker gelegen gebieden van Europa.
Historisch gezien gebruikten de Germanen citroenkruid om druïdes en heksen af te weren. De Romeinen maakten er het parfum Abrotenum van. Naast het gebruik als parfum, werd citroenkruid ook ingezet voor het reinigen en ontgeuren van wonden, het behandelen van krampen en astma, en als verzachtende balsem.

Citroenmelisse (Melissa officinalis) is een vaste plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae) die bekend staat om zijn citroenachtige geur. Deze plant groeit voornamelijk in Zuid-Europa, maar kan gemakkelijk worden vermeerderd in gematigde streken zoals Nederland en België, omdat hij 's winters overleeft via wortelstokken. De plant bereikt een hoogte van ongeveer 0,5 meter.
Citroenmelisse heeft een lange geschiedenis; al 2000 jaar geleden was de plant bekend bij verschillende volkeren. Vermoedelijk brachten de Arabieren de plant via Spanje naar Europa, waarna kloosters zich aanvankelijk met de teelt bezig hielden. In oude geschriften wordt vermeld dat de bladeren van citroenmelisse de maag verwarmen, de spijsvertering bevorderen, somberheid verdrijven en vrolijke dromen bevorderen. 

Curcuma (ook bekend als Kurkuma) (Curcuma longa) wordt wereldwijd gerespecteerd als een van de meest waardevolle kruiden. Het vindt zijn oorsprong in de tropische gebieden van India en Zuidoost-Azië. Het poeder van de wortel staat bekend om zijn populariteit in de Aziatische keuken en staat in Nederland bekend als geelwortel, vanwege zijn rol in het kleuren van kerrie en mosterd.
Naast zijn culinaire toepassingen biedt curcuma ook diverse gezondheidsvoordelen. In India wordt curcuma al eeuwenlang gebruikt vanwege zijn effectieve werking op soepele gewrichten en de darmfunctie. Het is een krachtige antioxidant die gunstig is voor de lever en het bewegingsapparaat, terwijl het ook de spijsvertering bevordert.

Curcuma (ook bekend als Kurkuma) (Curcuma longa) wordt wereldwijd gerespecteerd als een van de meest waardevolle kruiden. Het vindt zijn oorsprong in de tropische gebieden van India en Zuidoost-Azië. Het poeder van de wortel staat bekend om zijn populariteit in de Aziatische keuken en staat in Nederland bekend als geelwortel, vanwege zijn rol in het kleuren van kerrie en mosterd.
Naast zijn culinaire toepassingen biedt curcuma ook diverse gezondheidsvoordelen. In India wordt curcuma al eeuwenlang gebruikt vanwege zijn effectieve werking op soepele gewrichten en de darmfunctie. Het is een krachtige antioxidant die gunstig is voor de lever en het bewegingsapparaat, terwijl het ook de spijsvertering bevordert.