A, B, C, .... X, Y, Z

Olijfbladeren, afkomstig van de wilde olijfboom (Olea europaea), zijn van nature rijk aan antioxidanten. Deze bomen, oorspronkelijk inheems in West-Azië, Egypte en Syrië, zijn nu een kenmerkende aanblik in het hele Middellandse Zeegebied, evenals in regio's zoals Zuid-Amerika, het zuiden van de Verenigde Staten, Zuid-Australië en de tropen. Al eeuwenlang wordt in het Middellandse Zeegebied olijfbladthee gedronken, en dit is niet verwonderlijk gezien de bekende antioxidante eigenschappen van olijfbladeren. Het is dan ook geen toeval dat de olijfboom vaak wordt aangeduid als de 'boom des levens'.

De moerasspirea (Filipendula ulmaria) is een vaste plant behorend tot de rozenfamilie (Rosaceae). Het is een rechtopstaande plant die een hoogte kan bereiken van 0,6 tot 2 meter. De bloemen van de moerasspirea zijn talrijk en roomkleurig, met een breedte van 0,4 tot 1 cm en elk bestaande uit vijf kroonblaadjes, die een sterke amandelgeur hebben. De bladeren zijn veervormig samengesteld, met een groot topblaadje dat handvormig is gespleten.
Vroeger werd de moerasspirea gebruikt als een remedie tegen gal- en nierziekten, evenals tegen jicht en zenuwpijn. De gedroogde bladeren en bloemen werden gebruikt om thee te zetten, die werd gegeven bij koorts.

Onsterfelijkheidskruid - Gynostemma pentaphyllum, ook bekend als 'jiaogulan', is een klimplant van nature voorkomend in Japan, Zuidoost-China en Thailand. In Nederland staat deze plant bekend als 'onsterfelijkheidskruid' of 'eeuwig-leven-kruid'. Het heeft een prominente plaats in de traditionele Chinese kruidengeneeskunde. Dit kruid, rijk aan antioxidanten, ondersteunt de normale leverfunctie en helpt een gezonde bloedsuikerspiegel te behouden. Het heeft ook voordelen voor het hart, de bloedvaten en de cholesterolspiegel.

Oregano (Origanum vulgare) ook bekend als wilde marjolein, is een bijzonder kruid dat al duizenden jaren wordt gebruikt vanwege zijn gunstige eigenschappen. Het ondersteunt een gezonde darmflora en bevordert de spijsvertering. Bovendien heeft oregano voordelen voor het hart, de bloedvaten en de bloeddruk.
Het kruid behoort tot de familie Lamiaceae, waartoe ook rozemarijn, tijm en munt behoren. Oreganois bijzonder rijk aan carvacrol, wat het zijn kenmerkende pittige en enigszins bittere smaak geeft. De meest krachtige vorm van oregano groeit in mediterrane berggebieden, gedijend op kalkrijke grond. Tijdens het voorjaar bloeit de wilde oregano en trekken bewoners de bergen in om deze aromatische kruiden te verzamelen. 

Paardenbloem (Taraxacum officinale) is al eeuwenlang bekend vanwege zijn vermogen om de lever- en galblaasfunctie te ondersteunen. Zowel de wortel als de bovengrondse delen van de plant zijn rijk aan voedingsstoffen. Bovendien heeft paardenbloem een gunstig effect op de spijsvertering.
De rijke voedingswaarde van paardenbloemen maakt het aan te raden om regelmatig wat verse bladeren in het wild te plukken en deze toe te voegen aan salades. Ze zijn vooral smakelijk in de lente. De verse gele bloemen kunnen als vrolijke decoratie in salades worden gebruikt en gedroogd kunnen ze worden verwerkt tot een 'wilde' kruidenthee.
Paardenbloemen bevatten een hoog gehalte aan bitterstoffen, wat altijd aangeeft dat ze gunstig zijn voor de lever- en galblaasfunctie. 

Paardenbloem (Taraxacum officinale) is al eeuwenlang bekend vanwege zijn vermogen om de lever- en galblaasfunctie te ondersteunen. Zowel de wortel als de bovengrondse delen van de plant zijn rijk aan voedingsstoffen. Bovendien heeft paardenbloem een gunstig effect op de spijsvertering.
De rijke voedingswaarde van paardenbloemen maakt het aan te raden om regelmatig wat verse bladeren in het wild te plukken en deze toe te voegen aan salades. Ze zijn vooral smakelijk in de lente. De verse gele bloemen kunnen als vrolijke decoratie in salades worden gebruikt en gedroogd kunnen ze worden verwerkt tot een 'wilde' kruidenthee.
Paardenbloemen bevatten een hoog gehalte aan bitterstoffen, wat altijd aangeeft dat ze gunstig zijn voor de lever- en galblaasfunctie. 

De papaja (Carica papaya) behoort tot de familie Caricaceae en wordt geïmporteerd naar België en Nederland vanuit Midden-Amerika, Azië, Midden- en Zuid-Afrika. Recentelijk wordt de papaja ook in Nederland in kassen geteeld, waarbij speciale aarde nodig is. Deze vrucht is het hele jaar door verkrijgbaar, zonder noemenswaardige seizoensinvloeden.
De papaja groeit aan de stam van een meloenboom en wordt daarom ook wel "boommeloen" genoemd. De oorsprong van de papajaboom ligt in Mexico. Deze boom kan tot wel zes meter hoog worden, met een holle stam en grote, vingervormige bladeren. Er bestaan diverse ondersoorten van de papaja.

Passiebloem (Passiflora incarnata) staat bekend als een traditioneel kruid dat al lang wordt gebruikt om stress en innerlijke onrust te verminderen. Inheemse bewoners van Midden- en Noord-Amerika gebruikten verschillende delen van de plant om tot rust te komen en beter te slapen. Het is een natuurlijk kalmeringsmiddel.
Hoewel de blauwe passiebloem oorspronkelijk alleen in Amerika groeide, is deze tegenwoordig bijna overal te vinden. De bloemen van de Passiflora incarnata zijn niet alleen prachtig om te zien, maar ook eetbaar. In de herfst groeien er passievruchten aan en daarnaast zijn ook de bladeren eetbaar. Deze bladeren zijn rijk aan tannines, flavanolen, saponinen, choline en magnesium.

Pepermuntolie (Mentha piperita) wordt vaak ingenomen om de spijsvertering te ondersteunen. Pepermunt is een lid van de lipbloemenfamilie (Lamiaceae) en wordt gebruikt voor het maken van pepermuntsnoep.
In de kruidengeneeskunde heeft pepermunt een lange geschiedenis die teruggaat tot het oude Griekenland. Daar werd het geurige pepermuntblad traditioneel gebruikt om de spijsvertering te bevorderen. Pepermunt bevat verschillende etherische oliën, waaronder menthol, menthone en cineol.
Pepermunt is ontstaan uit een kruising tussen watermunt (Mentha aquatica) en aarmunt (Mentha spicata). In de zeventiende eeuw werd deze plant in Engeland ontdekt op een veld met muntplanten. Hoewel de bladeren van nature een kamferachtige smaak hebben, ontstaat na extractie de kenmerkende pepermuntsmaak. 

Peterselie (Petroselinum crispum) is een tweejarige, winterharde kruidachtige plant behorend tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het wordt veelvuldig gebruikt in de Europese, Amerikaanse en Midden-Oosterse keuken vanwege zijn frisse smaak.
Bij de oude Grieken stond peterselie symbool voor vreugde en werd het samen met marjolein gebruikt als middel tegen een kater. De Romeinen verspreidden het gebruik van dit kruid in heel West-Europa. In de Middeleeuwen diende peterselie als groente en werd het onder andere geteeld in de keizerlijke tuinen van Karel de Grote.

Propolis, het geheime wapen van het bijenvolk, wordt gebruikt om de bijenkast of korf te beschermen tegen bacteriën en schimmels en als 'cement' om de openingen te dichten. Het is een natuurlijke bruinrode substantie die bestaat uit plantaardige harsen, bijenwas, etherische oliën en stuifmeel, met sporen van vitamines en mineralen.
Honingbijen verzamelen vanaf juni op warme dagen hars van de knoppen en bladeren van bomen en kruidachtige planten. Ze vermengen dit met hun speeksel en bewerken het met hun pootjes, waardoor uiteindelijk propolis ontstaat.

Rozemarijn (Rosmarinus officinalis L.) is een geurige, compacte struik behorend tot de familie van de lipbloemigen (Lamiaceae). Dit veelzijdige kruid wordt al eeuwenlang ingezet voor diverse doeleinden, zowel culinair als voor gezondheidsbevordering. Oorspronkelijk afkomstig uit mediterrane regio's, toont de Rosmarinus officinalis in de lente een weelderige bloei met kleine, lavendelblauwe bloemen.
De naam "rozemarijn" vindt zijn oorsprong in het Latijnse "ros" (roris), wat "dauw" betekent, en "marinus", wat "zee" betekent: "dauw van de zee". Al sinds de oudheid, door zowel de oude Grieken als de Romeinen, wordt Rosmarinus officinalis gewaardeerd om zijn ondersteunende eigenschappen voor de gezondheid. Het helpt bij de spijsvertering, versterkt het immuunsysteem en bevat antioxidanten.

Echte salie (Salvia officinalis L.) is een bekend kruid dat voor verschillende doeleinden wordt gebruikt. Het wordt al eeuwen gebruikt van China tot in het oude Rome. Er werden allerlei magische eigenschappen aan het kleine paarse bloemetje toegedicht. 
Salie is een antioxidant en kan bij overgangsverschijnselen worden ingezet. Daarnaast ondersteunt het een normale menstruatie. Salie is een natuurlijke verzachter voor de keel, het ondersteunt het afweersysteem en draagt bij aan een normale spijsvertering. 

Slaapmutsje, ook bekend als goudpapaver (Eschscholtzia californica), is een plant met goudgele bloemen die behoort tot de papaverfamilie. Deze naam dankt hij aan zijn rustgevende eigenschappen, die helpen bij een natuurlijke, gezonde slaap en stressvermindering.
Deze plant komt oorspronkelijk uit Californië, vandaar de naam. De inheemse bevolking van Amerika gebruikte goudpapaver traditioneel als kalmerend kruid en om beter te kunnen slapen. De bovengrondse delen van de goudpapaver bevatten verschillende actieve stoffen, waaronder chinolide-alkaloïden, rutine, fytosterolen, carotenoïden en cyanogeenglycosiden.

De Struikheide (Erica vulgaris - Calluna vulgaris) behoort tot de heidefamilie (Ericaceae) en groeit in heel Europa, vooral in Midden- en Noord-Europa. Het bereikt zelfs West-Siberië in het oosten. In de negentiende eeuw brachten Schotse immigranten de struikhei naar Canada, vanwaar het zich verspreidde over heel Noord-Amerika. Het is de enige soort in het geslacht Calluna, wat betekent dat het een monotypisch geslacht is.
De Struikheide kan 10-100 cm hoog worden, soms zelfs tot 150 cm op bepaalde plaatsen. Het heeft tweeslachtige, symmetrische bloemen, waarbij de kelk en de kroonbladen dezelfde kleur hebben. Tegen het einde van de takken verschijnen paarse bloemen, die van eind juli tot begin september de paarse heidevelden creëren.

Tijm (Thymus vulgaris L.) is niet alleen een geweldige smaakmaker in de keuken, maar ook een bondgenoot voor onze gezondheid. Dit kruid, herkenbaar aan zijn kenmerkende geur, kalmeert de luchtwegen en bevordert een vrijere ademhaling. Bovendien ondersteunt tijm de spijsvertering.
Dit kruid groeit in het wild in Europa, Azië en Afrika en gedijt in winterharde struiken van ongeveer 40 centimeter hoog, zelfs op droge en steenachtige gronden. Zowel de bladeren als de bloemen van tijm bevatten actieve stoffen die onze gezondheid ten goede komen. De oude Grieken en Romeinen gebruikten echte tijm al om hun ademhaling te vergemakkelijken. Tegenwoordig wordt tijm nog steeds gebruikt in drop en siropen vanwege de verzachtende effecten op de luchtwegen.

De Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana) is een struik behorend tot de familie Hamamelidaceae, inheems in Noord-Amerika van Nova Scotia tot Minnesota, en van zuidelijk en centraal Florida tot het oosten van Texas.
De struik kan een hoogte bereiken van 6 tot soms zelfs 10 meter, met een bossige groei dankzij de vele takken die net boven de grond ontspringen. De bast is lichtbruin, glad maar enigszins schilferig, en vertoont aan de binnenkant een roodpaarse kleur.
Bloeiend van september tot en met oktober, vertonen de bloemen van de Amerikaanse toverhazelaar clusters van 4 meeldraden. Ze variëren meestal van lichtgeel tot heldergeel, hoewel ook oranje of rode tinten voorkomen. De bloemblaadjes zijn lintvormig en meten 10-20 mm in lengte.

De Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana) is een struik behorend tot de familie Hamamelidaceae, inheems in Noord-Amerika van Nova Scotia tot Minnesota, en van zuidelijk en centraal Florida tot het oosten van Texas.
De struik kan een hoogte bereiken van 6 tot soms zelfs 10 meter, met een bossige groei dankzij de vele takken die net boven de grond ontspringen. De bast is lichtbruin, glad maar enigszins schilferig, en vertoont aan de binnenkant een roodpaarse kleur.
Bloeiend van september tot en met oktober, vertonen de bloemen van de Amerikaanse toverhazelaar clusters van 4 meeldraden. Ze variëren meestal van lichtgeel tot heldergeel, hoewel ook oranje of rode tinten voorkomen. De bloemblaadjes zijn lintvormig en meten 10-20 mm in lengte.

Valeriaan (Valeriana officinalis) staat al eeuwen bekend om zijn ontspannende en rustgevende eigenschappen, waardoor het veel wordt gebruikt bij stress en om beter te kunnen slapen. Het is een natuurlijke rustgever.
De reputatie van de valeriaanplant strekt zich eeuwen terug. Nog steeds is de plant veelvoorkomend in Nederland, voornamelijk groeiend in luchtige, vochtige grond. De wortels verspreiden een sterke en kenmerkende geur waar vooral katten dol op zijn. Vroeger gebruikten onze bijgelovige voorouders valeriaan om 'het kwaad' af te weren. Bijvoorbeeld, bruidsparen droegen kransen van valeriaanbladeren om kwaadaardige elfen weg te houden, terwijl boeren het kruid gebruikten om 'melkbeheksing' te voorkomen. 

Astragalus, ook wel bekend als Vlezige Hokjespeul (Astragalus membranaceus), is een plant die oorspronkelijk uit Azië komt. Het wordt al 2000 jaar gebruikt in de traditionele Chinese kruidengeneeskunde om het afweersysteem te versterken. Naast deze eigenschap heeft astragalus nog vele andere voordelen. Volgens de Chinese traditie versterkt het de levenskracht, of 'qi', zoals dat in China genoemd wordt, wanneer het wordt ingenomen. Het staat bekend als een krachtige antioxidant en wordt vooral gewaardeerd vanwege zijn vermogen om het afweersysteem te ondersteunen.

De vlier (Sambucus nigra L.) is een inheemse boom/struik in Nederland die wijdverspreid voorkomt op verschillende plekken in ons land. Tegen het einde van mei bloeit de vlierboom en produceert grote schermen met kleine, roomwitte bloemen die een zoete, bloemige geur verspreiden. Deze bloesems worden gebruikt om vlierbloesemlikeur, -siroop of -pannenkoekjes te maken. Naast hun heerlijke smaak zijn de bloesems ook rijk aan inhoudsstoffen, waaronder tot 3% flavonoïden zoals rutine, quercetine en astragaline. Bovendien bevatten ze tannines (looistoffen), triterpenen, vetzuren en etherische olie.

Vrouwenmantel (Alchemilla vulgaris) is een geslacht van ongeveer duizend soorten vaste kruidachtige en struikvormige planten behorend tot de rozenfamilie (Rosaceae). Het komt voornamelijk voor in Europa en Azië, met enkele soorten in de bergachtige gebieden van Afrika, Noord- en Zuid-Amerika. Vrouwenmantels gedijen op verstoorde en meestal vochtige plaatsen, zoals bosranden, natte graslanden en wegbermen.

De grote weegbree (Plantago major) is een plant die behoort tot de weegbreefamilie (Plantaginaceae) en varieert in grootte van 10 tot 50 cm. Het vormt een dicht bladrozet dat goed bestand is tegen betreding, waardoor het vaak wordt beschouwd als onkruid. Deze plantensoort komt veel voor in tuinen, langs wegen en paden, en wordt soms spottend het "voetspoor van de blanken" genoemd. Niettemin is er een gekweekte variëteit bekend als Plantago major 'Rosularis'.

Smalle weegbree (Plantago lanceolata) is een inheemse plant die gedijt in Europa, delen van Azië, Noord-Afrika en Noord-Amerika. De jonge bladeren van deze plant bevatten een rijke mix van heilzame stoffen, waaronder slijmstoffen, looistoffen, bitterstoffen, flavonoïden en mineralen zoals kalium en zink. Vooral bekend om zijn verzachtende effect op de keel dankzij de slijmstoffen, biedt smalle weegbree ook ondersteuning voor het immuunsysteem en bevordert het een normale darmfunctie. Bovendien kan het helpen bij het behoud van soepele gewrichten en is het gunstig voor de lever.