A, B, C, D, E

De gewone agrimonie (Agrimonia eupatoria) is een kruidachtige plant behorend tot de rozenfamilie (Rosaceae). Deze plant, met zijn heldergele bloemen in lange, slanke aren, is vrij algemeen te vinden op kalkrijke bermen en dijken in België en Nederland.
In de kruidengeneeskunde wordt deze plant voor verschillende doeleinden gebruikt vanwege zijn actieve bestanddelen, waaronder triterpenen, looi- en bitterstoffen, flavonoïden, kiezelzuur en slijmstoffen.
De meest voorkomende toepassing is als thee, maar het kruid kan ook worden verwerkt tot een tinctuur.

Absintalsem (Artemisia absinthium) is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). Deze soort staat op de Nederlandse Rode Lijst van planten als vrij zeldzaam en matig in aantal afgenomen. Het is een vaste plant die van nature groeit op droge, kalkrijke, stikstofrijke en bewerkte gronden in gematigde streken van Europa, Azië en Noord-Afrika. De geslachtsnaam Artemisia is afgeleid van de Griekse jachtgodin Artemis.
De knoppen van absintalsem worden traditioneel gezien als geneeskrachtig. Het bittere extract van deze knoppen is een belangrijk ingrediënt in dranken zoals vermout en klassieke absint. De belangrijkste smaakstoffen hierin zijn absinthine en het naar menthol ruikende terpeen thujon.

De artisjok (Cynara scolymus) is een plant die oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied komt. Mensen eten de gesloten groene of paarse bloemknoppen als groente. Het blad van de artisjok heeft een licht bittere smaak. Deze plant wordt al eeuwenlang geconsumeerd vanwege de ondersteuning die het biedt aan de spijsvertering en de reinigende werking van de lever, dankzij de hoge concentratie antioxidanten.
De artisjok is rijk aan diverse voedingsstoffen en fytonutriënten. Het bevat onder andere bètacaroteen, vitamine C, vitamine B, en mineralen zoals calcium, magnesium en kalium. Ook bevat het flavonoïden, enzymen en tannines.

Aziatische waternavel  ook bekend als Gotu kola(Centella asiatica), is een plant die gedijt in Zuidoost-Azië en een centrale rol speelt in de Ayurvedische geneeskunde. Vanwege zijn diverse actieve stoffen wordt Aziatische waternavel veelzijdig toegepast in kruidengeneeskunde. Het staat bekend om zijn ondersteuning van cognitieve functies zoals geheugen, concentratie en leervermogen, en het wordt ook gebruikt voor het bevorderen van een gezonde bloedcirculatie en vaatfunctie.
Aziatische waternavel is een delicate plant met kruipende stengels en kleine, ronde bladeren, vaak vergezeld van witte of roze bloemen. De belangrijkste bioactieve stoffen in Aziatische waternavel zijn triterpene glycosiden, alkaloïden en etherische oliën.

De zuurbes (Berberis vulgaris) is een struik die tot de berberisfamilie (Berberidaceae) behoort en van nature voorkomt in Eurazië.
De gehele plant, inclusief de vruchten en zaden, bevat berberine.
De struik groeit op vrij droge, meestal kalkhoudende grond langs struikgewas en bosranden.
Traditioneel werden de vitamine C-rijke bessen in Europa gebruikt voor het maken van jam. In landen als Iran worden de vruchten gebruikt als smaakmaker in rijstgerechten, vis en vlees.

De berendruif (Arctostaphylos uva-ursi) is een plant uit de heidefamilie (Ericaceae). De Nederlandse naam "berendruif" verwijst naar de veronderstelling dat beren dol zouden zijn op de vruchten van deze plant.
De wetenschappelijke naam Arctostaphylos uva-ursi is een tautologisch mengsel van Grieks en Latijn. Het Griekse 'arktos' en het Latijnse 'ursus' betekenen beide "beer", terwijl 'staphyle' en 'uva' beide "druif" betekenen.
Deze plant staat bekend om zijn ondersteunende werking voor de urinewegen. Al in de dertiende eeuw werd de berendruif in kruidenboeken vermeld en geprezen om haar gunstige effecten op de blaas.

De Berk (Betula) wordt al eeuwenlang gewaardeerd vanwege zijn heilzame eigenschappen, dankzij de aanwezigheid van bioactieve stoffen. Vroeger werd hij zelfs beschouwd als een heilige boom. In het voorjaar, vlak voordat de boom uitloopt, wordt berkensap afgetapt omdat dan de sapstroom het sterkst is. Dit sap zit vol met fytonutriënten, mineralen en vitaminen. 
Berk is rijk aan flavonoïden, saponinen en tannines. De saponinen en tannines zijn verantwoordelijk voor de vochtafdrijvende eigenschappen van de berk. Berk ondersteunt onder andere de nierfunctie en gezonde urinewegen, en is gunstig voor de lever. Bovendien bevordert het de gezondheid van de gewrichten en draagt het bij aan het handhaven van een normale cholesterolspiegel.

De Berk (Betula) wordt al eeuwenlang gewaardeerd vanwege zijn heilzame eigenschappen, dankzij de aanwezigheid van bioactieve stoffen. Vroeger werd hij zelfs beschouwd als een heilige boom. In het voorjaar, vlak voordat de boom uitloopt, wordt berkensap afgetapt omdat dan de sapstroom het sterkst is. Dit sap zit vol met fytonutriënten, mineralen en vitaminen. Vervolgens worden de jonge bladeren verzameld, omdat ze ook juist in deze periode een hoog gehalte aan verschillende gunstige stoffen bevatten.
Berkenblad is rijk aan flavonoïden, saponinen en tannines. De saponinen en tannines zijn verantwoordelijk voor de vochtafdrijvende eigenschappen van de berk.

Betonie of koortskruid (Betonica officinalis, synoniem: Stachys officinalis) is een kruidachtige plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). In Nederland en België staat de soort op de Rode Lijst van planten, waar ze wordt geclassificeerd als zeer zeldzaam en sterk in aantal afgenomen. Naast haar natuurlijke voorkomen wordt betonie ook vaak als sierplant gekweekt.
De plant bereikt een hoogte van 30–90 cm en bloeit van juni tot augustus met paarsrode bloemen, hoewel witte varianten soms voorkomen. De bloemen staan in dichte, aarvormige schijnbloeiwijzen. De meeste bladeren vormen een wortelrozet: de onderste bladeren hebben lange bladstelen, terwijl de bovenste bladeren korte bladstelen hebben. Alle bladeren hebben een netvormige nervatuur. 

De bijvoet (Artemisia vulgaris) is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae), verwant aan alsem. Deze zwak aromatische plant heeft bladeren die aan de onderzijde witviltig behaard zijn. In België en Nederland is de bijvoet wijdverspreid, vaak te vinden op braakliggend terrein en langs wegen. De plant gedijt het best op zandhoudende grond. De stengel is 60–120 cm lang en vertoont vaak een roodachtige kleur.
In de oudheid legden de Romeinen bijvoet in hun schoeisel om vermoeidheid en pijn te verlichten. In Centraal-Mongolië, waar de bevolking vroeger veel last had van wolken grote muggen (zo groot als kleine garnaaltjes), werd de Mongoolse bijvoet (met zijn kenmerkende blauwachtige, harige, sappige bladeren) gebruikt om deze muggen te verdrijven in de vochtige grasvelden.

Boldo (Peumus Boldus) is een veelzijdige plant met een lange geschiedenis van positieve effecten op de lever, gal en spijsvertering. Het bevat een combinatie van alkaloïden, etherische oliën, flavonoïden en looistoffen, die samen zorgen voor deze gunstige eigenschappen. Door zijn ondersteuning van de lever en gal en zijn bevordering van een gezonde spijsvertering is boldo een waardevolle aanvulling op een gezonde levensstijl. Bovendien versterkt boldo het immuunsysteem en fungeert het als een krachtige antioxidant.

Cichorei (Cichorium) behoort tot de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae) en omvat bekende groenten zoals witlof en andijvie. Het wordt voornamelijk om gezondheidsredenen geconsumeerd.
Sinds de late jaren van de twintigste eeuw worden cichoreiwortels niet alleen geteeld voor witlof, maar ook voor de productie van inuline en zoetstoffen, vooral fructose. Zowel inuline (een voedingsvezel) als fructose worden veel gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie.
Geroosterde cichoreiwortel wordt gebruikt als koffiesurrogaat of als ingrediënt bij het zetten van koffie. Vroeger werd dit uit noodzaak gedaan, zoals tijdens de Napoleontische blokkade tijdens de Franse bezetting.

Cichorei (Cichorium) behoort tot de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae) en omvat bekende groenten zoals witlof en andijvie. Het wordt voornamelijk om gezondheidsredenen geconsumeerd.
Sinds de late jaren van de twintigste eeuw worden cichoreiwortels niet alleen geteeld voor witlof, maar ook voor de productie van inuline en zoetstoffen, vooral fructose. Zowel inuline (een voedingsvezel) als fructose worden veel gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie.
Geroosterde cichoreiwortel wordt gebruikt als koffiesurrogaat of als ingrediënt bij het zetten van koffie. Vroeger werd dit uit noodzaak gedaan, zoals tijdens de Napoleontische blokkade tijdens de Franse bezetting.

Citroengras, ook wel bekend als sereh (Cymbopogon citratus), behoort tot de grassenfamilie (Poaceae). Deze plant wordt veel gebruikt in de Aziatische keuken, vooral in gerechten uit Thailand, India, Vietnam en Indonesië. Citroengras gedijt goed in verschillende regio's, waaronder India, Afrika, Vietnam, Australië en Amerika. In Indonesië staat het bekend onder de naam sereh, en ook in Nederland wordt deze benaming vaak gebruikt.
De bladeren van de citroengrasplant zijn de culinaire sterren. Ze hebben een verfrissende, citroenachtige smaak en worden niet rauw geconsumeerd. Vaak worden stukken citroengras toegevoegd aan gerechten tijdens het koken of stoven, waarna ze voor het opdienen worden verwijderd. 

Citroenkruid (Artemisia abrotanum) is een bossige struik die behoort tot de composietenfamilie. Van oorsprong komt de plant voor in Zuid-Europa, maar hij is geïntroduceerd in veel noordelijker gelegen gebieden van Europa.
Historisch gezien gebruikten de Germanen citroenkruid om druïdes en heksen af te weren. De Romeinen maakten er het parfum Abrotenum van. Naast het gebruik als parfum, werd citroenkruid ook ingezet voor het reinigen en ontgeuren van wonden, het behandelen van krampen en astma, en als verzachtende balsem.

Curcuma (ook bekend als Kurkuma) (Curcuma longa) wordt wereldwijd gerespecteerd als een van de meest waardevolle kruiden. Het vindt zijn oorsprong in de tropische gebieden van India en Zuidoost-Azië. Het poeder van de wortel staat bekend om zijn populariteit in de Aziatische keuken en staat in Nederland bekend als geelwortel, vanwege zijn rol in het kleuren van kerrie en mosterd.
Naast zijn culinaire toepassingen biedt curcuma ook diverse gezondheidsvoordelen. In India wordt curcuma al eeuwenlang gebruikt vanwege zijn effectieve werking op soepele gewrichten en de darmfunctie. Het is een krachtige antioxidant die gunstig is voor de lever en het bewegingsapparaat, terwijl het ook de spijsvertering bevordert.

Curcuma (ook bekend als Javaanse Gember) (Curcumae zanthorrhizae) wordt wereldwijd gerespecteerd als een van de meest waardevolle kruiden. Het vindt zijn oorsprong in de tropische gebieden van India en Zuidoost-Azië. Het poeder van de wortel staat bekend om zijn populariteit in de Aziatische keuken en staat in Nederland bekend als geelwortel, vanwege zijn rol in het kleuren van kerrie en mosterd.
Naast zijn culinaire toepassingen biedt curcuma ook diverse gezondheidsvoordelen. In India wordt curcuma al eeuwenlang gebruikt vanwege zijn effectieve werking op soepele gewrichten en de darmfunctie. Het is een krachtige antioxidant die gunstig is voor de lever en het bewegingsapparaat, terwijl het ook de spijsvertering bevordert.

Damiana - Damianae mex. (Turnera diffusa)
Damiana (Turnera diffusa) is een struik die zijn oorsprong vindt in het zuiden van Texas in de Verenigde Staten, evenals in Midden-Amerika, Mexico, Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Het behoort tot de familie Passifloraceae en wordt al eeuwenlang door de Maya-indianen gebruikt vanwege de bekende effecten op het libido. Zowel mannen als vrouwen hebben baat bij de libido-ondersteunende eigenschappen van damiana, dat ook bekend staat om zijn stressverlagende werking.
In Mexico bereiden vrouwen vaak thee van de geurige bladeren van de damianastruik of roken ze om hun lustgevoelens te stimuleren. Damianablad bevat verschillende actieve stoffen, waaronder bèta-sitosterol, arbutine en alkaloïden.

Duizendblad (Achillea millefolium) is een kruid dat behoort tot de madeliefjesfamilie (Asteraceae). Het is een winterharde, meerjarige plant die veel voorkomt in Nederland. Het heeft fijn verdeelde, veerachtige bladeren en kleine witte bloemen die neigen naar roze. Het gebruik van dit kruid is al eeuwenoud. Duizendblad wordt onder andere gebruikt om de spijsvertering te ondersteunen en de vetstofwisseling te bevorderen. Het kruid is gunstig voor de bloedvaten, de urinewegen en de luchtwegen. Het helpt bij een normale menstruatie.

Duizendguldenkruid, ook wel bekend onder de wetenschappelijke naam Centaurium (synoniem: Erythraea), omvat zo'n vijftig soorten kruidachtige planten die behoren tot de gentiaanfamilie (Gentianaceae). Het geslacht is mogelijk vernoemd naar de centaur Chiron uit de Griekse mythologie, die bekend stond om zijn kennis van geneeskrachtige kruiden en naar verluidt zijn wonden behandelde met dit kruid. Een alternatieve verklaring voor de botanische naam is afgeleid van het Latijnse 'centum' (= honderd) en 'aurum' (= goud).
In Noord-Amerika wordt het Europese duizendguldenkruid soms verbouwd als geneeskrachtige plant en is het deels geïntroduceerd als exoot. Het kruid bevat verschillende bitterstoffen, glycosiden, flavonoïden, etherische oliën, valeriaanzuur en xanthonen. 

Rode zonnehoed (Echinacea purpurea) is een van de meest geteelde en gebruikte kruiden ter wereld vanwege zijn positieve invloed op het immuunsysteem. De geslachtsnaam 'echinacea' is afgeleid van het Griekse woord 'echinos', wat 'egel' betekent, vanwege de stekelige bloemkegel. Sinds het begin van de vorige eeuw is er in Europa veel onderzoek gedaan naar Echinacea purpurea.
Deze plant heeft een rijke geschiedenis en is oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika. Inheemse stammen gebruikten deze vaste plant vanwege de gunstige effecten op het immuunsysteem. Kolonistenarts H.C.F. Meyer nam deze kennis van de inheemse bevolking over en bracht in 1871 het eerste product op basis van echinacea op de markt.

Rode zonnehoed (Echinacea purpurea) is een van de meest geteelde en gebruikte kruiden ter wereld vanwege zijn positieve invloed op het immuunsysteem. De geslachtsnaam 'echinacea' is afgeleid van het Griekse woord 'echinos', wat 'egel' betekent, vanwege de stekelige bloemkegel. Sinds het begin van de vorige eeuw is er in Europa veel onderzoek gedaan naar Echinacea purpurea.
Deze plant heeft een rijke geschiedenis en is oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika. Inheemse stammen gebruikten deze vaste plant vanwege de gunstige effecten op het immuunsysteem. Kolonistenarts H.C.F. Meyer nam deze kennis van de inheemse bevolking over en bracht in 1871 het eerste product op basis van echinacea op de markt.

Siberische ginseng (Eleutherococcus senticosus) heeft al eeuwenlang een goede reputatie in zowel China als Rusland als ondersteuner van het afweersysteem. Het extract van de wortel van Siberische ginseng is gunstig voor het geheugen en concentratievermogen.
De wortels zijn een rijke bron van bèta-caroteen, vitamine B1, B2, C en E, en ze bevatten veel eleutherosides. Het is belangrijk om Siberische ginseng niet te verwarren met zijn Koreaanse variant (Panax ginseng) of de Amerikaanse (Panax quinquefolius). Niet alleen verschillen de namen, maar ook de eigenschappen.

Epimedium, beter bekend als elfenbloem, is een geslacht van ongeveer 25 soorten vaste planten die behoren tot de berberisfamilie (Berberidaceae). Deze betoverende planten komen van nature voor in Zuid-Europa en in delen van Azië, waaronder Midden-, Zuid- en Oost-Azië.
Interessant is dat aan veel soorten van Epimedium lustopwekkende eigenschappen worden toegeschreven. Volgens een oude Chinese legende werd dit opmerkelijke effect ontdekt door een geitenherder, die merkte dat zijn dieren opvallend actiever werden na het eten van deze planten. Dit leidde ertoe dat de plant in China de naam 'yin yang huo' kreeg, wat letterlijk vertaald wordt als 'Geil geitenkruid'.