A, B, C, .... X, Y, Z

Valeriaan (Valeriana officinalis) staat al eeuwen bekend om zijn ontspannende en rustgevende eigenschappen, waardoor het veel wordt gebruikt bij stress en om beter te kunnen slapen. Het is een natuurlijke rustgever.
De reputatie van de valeriaanplant strekt zich eeuwen terug. Nog steeds is de plant veelvoorkomend in Nederland, voornamelijk groeiend in luchtige, vochtige grond. De wortels verspreiden een sterke en kenmerkende geur waar vooral katten dol op zijn. Vroeger gebruikten onze bijgelovige voorouders valeriaan om 'het kwaad' af te weren. Bijvoorbeeld, bruidsparen droegen kransen van valeriaanbladeren om kwaadaardige elfen weg te houden, terwijl boeren het kruid gebruikten om 'melkbeheksing' te voorkomen. 

Venkel (Foeniculum vulgare) is een plant behorend tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het heeft een kenmerkende smaak die doet denken aan anijs, en zowel de draadvormige vertakkingen van de bladeren als de zaden worden gebruikt als kruid en specerij.
Oorspronkelijk afkomstig uit Azië en het Middellandse Zeegebied, werd venkel via middeleeuwse handelsroutes naar Europa gebracht. Vooral in Zuid-Europa wordt knolvenkel veel geteeld en is de knol een belangrijk ingrediënt in salades en andere gerechten.
Het kauwen op venkelzaad kan het hongergevoel onderdrukken. Vroeger kauwden gelovigen die nuchter ter kerke gingen soms op venkelzaad tijdens de kerkdienst.

Astragalus, ook wel bekend als Vlezige Hokjespeul (Astragalus membranaceus), is een plant die oorspronkelijk uit Azië komt. Het wordt al 2000 jaar gebruikt in de traditionele Chinese kruidengeneeskunde om het afweersysteem te versterken. Naast deze eigenschap heeft astragalus nog vele andere voordelen. Volgens de Chinese traditie versterkt het de levenskracht, of 'qi', zoals dat in China genoemd wordt, wanneer het wordt ingenomen. Het staat bekend als een krachtige antioxidant en wordt vooral gewaardeerd vanwege zijn vermogen om het afweersysteem te ondersteunen.

Smalle weegbree (Plantago lanceolata) is een inheemse plant die gedijt in Europa, delen van Azië, Noord-Afrika en Noord-Amerika. De jonge bladeren van deze plant bevatten een rijke mix van heilzame stoffen, waaronder slijmstoffen, looistoffen, bitterstoffen, flavonoïden en mineralen zoals kalium en zink. Vooral bekend om zijn verzachtende effect op de keel dankzij de slijmstoffen, biedt smalle weegbree ook ondersteuning voor het immuunsysteem en bevordert het een normale darmfunctie. Bovendien kan het helpen bij het behoud van soepele gewrichten en is het gunstig voor de lever.

Zoethout (Glycyrrhiza glabra) is een veelzijdig kruid dat een belangrijke rol speelt in de Ayurvedische geneeskunde. Het staat bekend om zijn gunstige effecten op de spijsvertering en het behoud van soepele gewrichten, terwijl het ook verzachtend werkt voor de luchtwegen.
Deze plant wordt verbouwd in verschillende delen van de wereld, waaronder Europa, Azië en het Midden-Oosten. Het is een winterharde plant die zelfs in Nederland gedijt. Het duurt echter drie tot vier jaar voordat de wortels kunnen worden geoogst.
Naast de wortels kunnen ook de bladeren worden gebruikt, bijvoorbeeld voor het maken van thee. Zoethout wordt veel gebruikt in voedingsmiddelen en farmaceutica vanwege zijn zoete smaak en andere inhoudsstoffen.

Peper is een veelgebruikte specerij in de keuken, bekend om zijn scherpe smaak. Het wordt verkregen uit de bessen van de tropische peperplant, Piper nigrum. De scherpte van zwarte peperkorrels komt voort uit het bestanddeel piperine. Peper komt voor in verschillende kleuren, waaronder zwart, wit en groen.
Het kan vrijwel in elk gerecht worden gebruikt en versterkt de smaak van vlees, terwijl het een pittige toets toevoegt aan soepen en puree. Soms wordt peper ook gebruikt in bakproducten, zoals pepernoten, zij het in gematigde hoeveelheden. Hele peperkorrels, gedroogde besjes van de peperplant, worden in sommige gerechten gebruikt. Ondanks dat peper ook gemalen verkrijgbaar is, geven veel fijnproevers de voorkeur aan versgemalen peper.