P, Q, R, S, T

Glidkruid (Scutellaria) is een veelzijdig geslacht van zowel eenjarige als meerjarige planten, behorend tot de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Het geslacht omvat ongeveer tweehonderd soorten, die allemaal gekenmerkt worden door hun kenmerkende, kelkvormige bloemen. Deze bloemen onderscheiden zich door duidelijk zichtbare boven- en onderlippen. De naam "Scutellaria" is afgeleid van het Latijnse woord "scutella", wat "klein schild" of "schoteltje" betekent, en verwijst naar de vorm van de bloemkelk.

Bitterhout, in het Surinaams bekend als kwasibita, is het kernhout van de Quassia amara, een plantensoort uit het geslacht Quassia binnen de Hemelboomfamilie. Deze Zuid-Amerikaanse plant wordt vaak in de tropen aangeplant vanwege zijn gebruik als remedie tegen malaria.
Quassia amara is een kleine, altijdgroene struik die voorkomt in tropisch Zuid-Amerika, met name in de Guyana's, noordelijk Brazilië en Venezuela. De plant groeit in de onderlaag van het regenwoud en zijn opvallende rode bloemen worden bestoven door kolibries. Vanwege deze prachtige bloemen wordt de plant ook vaak voor decoratieve doeleinden aangeplant.

Bonenkruid (Satureja) behoort tot de lipbloemenfamilie (Lamiaceae of Labiatae). De wetenschappelijke naam van bonenkruid is afgeleid van 'sater'. Tijdens de Romeinse tijd werd bonenkruid vooral gebruikt door de aanhangers van Bacchus. Ze droegen het in kransen in hun haar en gebruikten het regelmatig om hun potentie te verhogen. Hoewel veel kruidenboeken dit niet vermelden, is bonenkruid een van de oudste middelen om de potentie te verhogen.
In de oudheid waren de Romeinen dol op bonenkruidsaus, die met azijn werd gemaakt en op dezelfde manier als muntsaus bij vis- en vleesgerechten werd geserveerd. De meeste koks hadden hun eigen recepten voor het gebruik van bonenkruid.

Het geslacht Braam (Rubus) behoort tot de rozenfamilie en telt wereldwijd meer dan 1400 soorten. In Nederland en België groeien er meer dan 200 van deze soorten.
Bramen worden voornamelijk gewaardeerd vanwege hun vruchten, die variëren in kleur van rood tot donkerblauw. Ze hebben een zoete smaak en kunnen zowel vers worden gegeten als verwerkt tot bijvoorbeeld jam.
De bladeren van de braam kunnen worden gebruikt om kruidenthee te maken. Na het plukken moeten de bladeren op een droge en luchtige plek worden gedroogd, waarna ze gebruikt kunnen worden om thee van te zetten.

Solidago virgaurea, ook bekend als Echte Guldenroede of goldenrod, is een inheemse plant die van oudsher in Europa en Azië groeit. In vroegere tijden was deze goudgele bloem een vast onderdeel van de Hollandse kruidentuin. De gele bloemen werden traditioneel op grote schaal gedroogd en vermalen tot basis voor verf.
Solidago ondersteunt de nieren en hun functie. Het kan gebruikt worden bij ongemakken voorafgaand aan de menstruatie en bij overgangsverschijnselen. Daarnaast helpt solidago bij het soepel houden van de gewrichten, versterkt het de weerstand en draagt het bij aan een goede geestelijke balans.

De Kaapse geranium, ook bekend als Pelargonium sidoides, is een Zuid-Afrikaanse geraniumsoort die al eeuwenlang deel uitmaakt van de inheemse kruidenkennis. De lokale bevolking noemt het 'umckaloabo'. Deze plant gedijt in het wild tussen hoog gras en aromatische bloembedden op de hellingen van de Kaapse kust. Het heeft zachte, fluwelen grijsgroene bladeren en diep magentakleurige bloemen. De gedroogde en vermalen wortelstokken zijn donkerrood van kleur. Ze hebben een verzachtende invloed op de luchtwegen en daarmee geschikt om ondersteuning te bieden bij luchtweg problemen.

De lindeboom (Tilia) is inheems in de Benelux en staat bekend om zijn opmerkelijke levensduur, die gemakkelijk de 1000 jaar kan overstijgen. Deze majestueuze boom kan een hoogte bereiken van wel 20 tot 30 meter, afhankelijk van zijn groeicondities. De Latijnse benaming voor de lindeboom is Tilia.
Hoewel de lindeboom wijdverspreid is in Europa, komt hij niet voor in het meest noordelijke en zuidelijke deel van het continent. Buiten Europa wordt de linde ook in delen van Azië aangetroffen, maar in veel mindere mate.
De boom bloeit in de maanden juni en juli. De lindebloei produceert veel honing, van de bloemen kan men kruidenthee maken.

Longkruid, behorend tot het geslacht Pulmonaria in de familie van ruwbladigen (Boraginaceae), dankt zijn botanische naam aan het Latijnse woord 'pulmo', wat 'long' betekent. Dit komt vanwege de gelijkenis die men zag tussen de tekening op de bladeren van het gevlekt longkruid en (zieke) menselijke longen. Volgens de signatuurleer werd de plant vroeger gebruikt als middel bij longaandoeningen vanwege deze overeenkomst. De Nederlandse naam 'longkruid' is rechtstreeks afgeleid van de botanische naam, en deze benaming komt ook voor in verschillende andere West-Europese talen.

Mariadistel (Silybum marianum), ook bekend als mariadistel of melkdistel, is een stekelige plant afkomstig uit het Middellandse Zeegebied, maar die ook in ons gebied groeit. Het behoort tot de composietenfamilie. Al eeuwenlang wordt mariadistel gebruikt als een natuurlijk middel om de lever- en galfunctie te ondersteunen. Het kan worden gebruikt als onderdeel van een reinigingskuur om de lever te helpen bij het ontgiftingsproces.

Moederkruid, ook bekend als Tanacetum parthenium of in het Engels "feverfew," is een waardevol kruid dat al eeuwenlang wordt gewaardeerd in de traditionele geneeskunde. Deze aromatische, meerjarige plant, afkomstig uit Zuidwest-Europa, heeft een rijke geschiedenis in het ondersteunen van de gezondheid van vrouwen, met name tijdens de zwangerschap en bevalling. Vroeger werd moederkruid gebruikt om weeën op te wekken en kraamvrouwenkoorts te behandelen, wat de oorsprong van zijn naam verklaart.
De plant staat ook bekend om zijn koortswerende eigenschappen en wordt nog steeds in kruidentuinen gekweekt voor dit doel. Een van de meest opvallende toepassingen van moederkruid is in de behandeling van migraine.

Paardenbloem (Taraxacum officinale) is al eeuwenlang bekend vanwege zijn vermogen om de lever- en galblaasfunctie te ondersteunen. Zowel de wortel als de bovengrondse delen van de plant zijn rijk aan voedingsstoffen. Bovendien heeft paardenbloem een gunstig effect op de spijsvertering.
De rijke voedingswaarde van paardenbloemen maakt het aan te raden om regelmatig wat verse bladeren in het wild te plukken en deze toe te voegen aan salades. Ze zijn vooral smakelijk in de lente. De verse gele bloemen kunnen als vrolijke decoratie in salades worden gebruikt en gedroogd kunnen ze worden verwerkt tot een 'wilde' kruidenthee.
Paardenbloemen bevatten een hoog gehalte aan bitterstoffen, wat altijd aangeeft dat ze gunstig zijn voor de lever- en galblaasfunctie. 

Paardenbloem (Taraxacum officinale) is al eeuwenlang bekend vanwege zijn vermogen om de lever- en galblaasfunctie te ondersteunen. Zowel de wortel als de bovengrondse delen van de plant zijn rijk aan voedingsstoffen. Bovendien heeft paardenbloem een gunstig effect op de spijsvertering.
De rijke voedingswaarde van paardenbloemen maakt het aan te raden om regelmatig wat verse bladeren in het wild te plukken en deze toe te voegen aan salades. Ze zijn vooral smakelijk in de lente. De verse gele bloemen kunnen als vrolijke decoratie in salades worden gebruikt en gedroogd kunnen ze worden verwerkt tot een 'wilde' kruidenthee.
Paardenbloemen bevatten een hoog gehalte aan bitterstoffen, wat altijd aangeeft dat ze gunstig zijn voor de lever- en galblaasfunctie. 

De papaja (Carica papaya) behoort tot de familie Caricaceae en wordt geïmporteerd naar België en Nederland vanuit Midden-Amerika, Azië, Midden- en Zuid-Afrika. Recentelijk wordt de papaja ook in Nederland in kassen geteeld, waarbij speciale aarde nodig is. Deze vrucht is het hele jaar door verkrijgbaar, zonder noemenswaardige seizoensinvloeden.
De papaja groeit aan de stam van een meloenboom en wordt daarom ook wel "boommeloen" genoemd. De oorsprong van de papajaboom ligt in Mexico. Deze boom kan tot wel zes meter hoog worden, met een holle stam en grote, vingervormige bladeren. Er bestaan diverse ondersoorten van de papaja.

Passiebloem (Passiflora incarnata) staat bekend als een traditioneel kruid dat al lang wordt gebruikt om stress en innerlijke onrust te verminderen. Inheemse bewoners van Midden- en Noord-Amerika gebruikten verschillende delen van de plant om tot rust te komen en beter te slapen. Het is een natuurlijk kalmeringsmiddel.
Hoewel de blauwe passiebloem oorspronkelijk alleen in Amerika groeide, is deze tegenwoordig bijna overal te vinden. De bloemen van de Passiflora incarnata zijn niet alleen prachtig om te zien, maar ook eetbaar. In de herfst groeien er passievruchten aan en daarnaast zijn ook de bladeren eetbaar. Deze bladeren zijn rijk aan tannines, flavanolen, saponinen, choline en magnesium.

Pau d'arco (Tabebuia avellanedae) is een imposante boom die gedijt in het Amazone regenwoud. De bast van de pau d'arco wordt al eeuwenlang gebruikt in de traditionele kruidengeneeskunde vanwege zijn diverse toepassingen, waaronder zijn ondersteunende effecten op het immuunsysteem.
De binnenste laag van de schors van Tabebuia avellanedae zit boordevol flavonoïden, krachtige antioxidanten die ons lichaam beschermen tegen oxidatieve schade door vrije radicalen. Daarnaast bevat het een aanzienlijke hoeveelheid quinonen. Er zijn al meer dan 20 quinonverbindingen ontdekt in de bast van de pau d'arco, zoals lapachol en beta-lapachone. Bovendien bevat de schors stoffen die helpen bij de verdediging tegen ongunstige bacteriën en schimmels.

Peterselie (Petroselinum crispum) is een tweejarige, winterharde kruidachtige plant behorend tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het wordt veelvuldig gebruikt in de Europese, Amerikaanse en Midden-Oosterse keuken vanwege zijn frisse smaak.
Bij de oude Grieken stond peterselie symbool voor vreugde en werd het samen met marjolein gebruikt als middel tegen een kater. De Romeinen verspreidden het gebruik van dit kruid in heel West-Europa. In de Middeleeuwen diende peterselie als groente en werd het onder andere geteeld in de keizerlijke tuinen van Karel de Grote.

Propolis, het geheime wapen van het bijenvolk, wordt gebruikt om de bijenkast of korf te beschermen tegen bacteriën en schimmels en als 'cement' om de openingen te dichten. Het is een natuurlijke bruinrode substantie die bestaat uit plantaardige harsen, bijenwas, etherische oliën en stuifmeel, met sporen van vitamines en mineralen.
Honingbijen verzamelen vanaf juni op warme dagen hars van de knoppen en bladeren van bomen en kruidachtige planten. Ze vermengen dit met hun speeksel en bewerken het met hun pootjes, waardoor uiteindelijk propolis ontstaat.

Rozemarijn (Rosmarinus officinalis L.) is een geurige, compacte struik behorend tot de familie van de lipbloemigen (Lamiaceae). Dit veelzijdige kruid wordt al eeuwenlang ingezet voor diverse doeleinden, zowel culinair als voor gezondheidsbevordering. Oorspronkelijk afkomstig uit mediterrane regio's, toont de Rosmarinus officinalis in de lente een weelderige bloei met kleine, lavendelblauwe bloemen.
De naam "rozemarijn" vindt zijn oorsprong in het Latijnse "ros" (roris), wat "dauw" betekent, en "marinus", wat "zee" betekent: "dauw van de zee". Al sinds de oudheid, door zowel de oude Grieken als de Romeinen, wordt Rosmarinus officinalis gewaardeerd om zijn ondersteunende eigenschappen voor de gezondheid. Het helpt bij de spijsvertering, versterkt het immuunsysteem en bevat antioxidanten.

Rheum officinale, ook wel bekend als de Chinese rabarber of Russische rabarber behoort tot de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). Deze plant is van oorsprong afkomstig uit bergachtige gebieden in West- en Noordwest-China, India, Tibet, Rusland en Turkije. De plant groeit op hoogtes tussen de 1200 en 4000 meter en kan een indrukwekkende hoogte van 1,5 tot 2 meter bereiken.
Kenmerken en toepassing
De stengels van Rheum officinale worden vaak als voedsel gebruikt, vergelijkbaar met andere soorten rabarber. De bladeren daarentegen bevatten hoge concentraties oxaalzuur, wat toxisch kan zijn. Oxaalzuur kan neerslaan in de niertubuli, wat kan leiden tot nierfalen.
De wortels van de plant worden gewaardeerd in de traditionele Chinese geneeskunde en staan daar bekend als yào yòng dà huáng (药用大黄). 

Echte salie (Salvia officinalis L.) is een bekend kruid dat voor verschillende doeleinden wordt gebruikt. Het wordt al eeuwen gebruikt van China tot in het oude Rome. Er werden allerlei magische eigenschappen aan het kleine paarse bloemetje toegedicht. 
Salie is een antioxidant en kan bij overgangsverschijnselen worden ingezet. Daarnaast ondersteunt het een normale menstruatie. Salie is een natuurlijke verzachter voor de keel, het ondersteunt het afweersysteem en draagt bij aan een normale spijsvertering. 

Schapenzuring (Rumex acetosa) is een meerjarige plant die deel uitmaakt van de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). Deze veelzijdige plant wordt 10 tot 60 cm hoog en verspreidt zich via talloze lange, ondergrondse uitlopers.
De bladeren, die een lengte van 3 tot 7 cm bereiken, hebben een kenmerkende spiesvorm en variëren van omgekeerd-eirond tot smal lijnvormig. Van mei tot diep in de herfst siert schapenzuring zichzelf met pluimen die meestal een groenige tint hebben, soms met een lichtrode gloed. Bij bepaalde exemplaren kunnen de pluimen zelfs donkerrood kleuren, wat zorgt voor een opvallend contrast in het landschap.

Tijm (Thymus vulgaris L.) is niet alleen een geweldige smaakmaker in de keuken, maar ook een bondgenoot voor onze gezondheid. Dit kruid, herkenbaar aan zijn kenmerkende geur, kalmeert de luchtwegen en bevordert een vrijere ademhaling. Bovendien ondersteunt tijm de spijsvertering.
Dit kruid groeit in het wild in Europa, Azië en Afrika en gedijt in winterharde struiken van ongeveer 40 centimeter hoog, zelfs op droge en steenachtige gronden. Zowel de bladeren als de bloemen van tijm bevatten actieve stoffen die onze gezondheid ten goede komen. De oude Grieken en Romeinen gebruikten echte tijm al om hun ademhaling te vergemakkelijken. Tegenwoordig wordt tijm nog steeds gebruikt in drop en siropen vanwege de verzachtende effecten op de luchtwegen.

De vlier (Sambucus nigra L.) is een inheemse boom/struik in Nederland die wijdverspreid voorkomt op verschillende plekken in ons land. Tegen het einde van mei bloeit de vlierboom en produceert grote schermen met kleine, roomwitte bloemen die een zoete, bloemige geur verspreiden. Deze bloesems worden gebruikt om vlierbloesemlikeur, -siroop of -pannenkoekjes te maken. Naast hun heerlijke smaak zijn de bloesems ook rijk aan inhoudsstoffen, waaronder tot 3% flavonoïden zoals rutine, quercetine en astragaline. Bovendien bevatten ze tannines (looistoffen), triterpenen, vetzuren en etherische olie.

De grote weegbree (Plantago major) is een plant die behoort tot de weegbreefamilie (Plantaginaceae) en varieert in grootte van 10 tot 50 cm. Het vormt een dicht bladrozet dat goed bestand is tegen betreding, waardoor het vaak wordt beschouwd als onkruid. Deze plantensoort komt veel voor in tuinen, langs wegen en paden, en wordt soms spottend het "voetspoor van de blanken" genoemd. Niettemin is er een gekweekte variëteit bekend als Plantago major 'Rosularis'.