Kruiden Gesneden

De maretak (Viscum album) is een groenblijvende plant behorend tot de sandelhoutfamilie, bekend onder verschillende namen zoals mistletoe, mistel, of vogellijm. Van nature komt de maretak voor in Europa, Noordwest-Afrika, West- en Centraal-Azië. Het is een halfparasiet die in het wild gedijt op talloze soorten gastheren.
Door de eeuwen heen is de maretak verweven geraakt met talrijke legenden en symbolische betekenissen. Voor de druïden was de maretak van een eik heilig en werd deze geassocieerd met het inluiden van het nieuwe jaar, symbolisch voor vruchtbaarheid en geluk. In de Noorse mythologie staat de maretak symbool voor vrede en liefde, waarbij mensen die elkaar eronder ontmoeten elkaar kussen als teken van deze vrede en liefde.

Mariadistel (Silybum marianum), ook bekend als mariadistel of melkdistel, is een stekelige plant afkomstig uit het Middellandse Zeegebied, maar die ook in ons gebied groeit. Het behoort tot de composietenfamilie. Al eeuwenlang wordt mariadistel gebruikt als een natuurlijk middel om de lever- en galfunctie te ondersteunen. Het kan worden gebruikt als onderdeel van een reinigingskuur om de lever te helpen bij het ontgiftingsproces.

De tweestijlige meidoorn (Crataegus laevigata), is een natuurlijke bron van weldadige stoffen. De bloemen, bladeren en in mindere mate de bessen van de meidoorn bevatten een rijke verscheidenheid aan componenten, waaronder flavonoïden, procyanidines, vitamine C, tannines, glycosiden en antioxidanten. Deze stoffen hebben gunstige effecten op het hart en dragen bij aan een gezonde levensstijl. Meidoorn staat bekend om zijn kalmerende eigenschappen en ondersteunt een natuurlijke, diepe slaap.

Moederkruid, ook bekend als Tanacetum parthenium of in het Engels "feverfew," is een waardevol kruid dat al eeuwenlang wordt gewaardeerd in de traditionele geneeskunde. Deze aromatische, meerjarige plant, afkomstig uit Zuidwest-Europa, heeft een rijke geschiedenis in het ondersteunen van de gezondheid van vrouwen, met name tijdens de zwangerschap en bevalling. Vroeger werd moederkruid gebruikt om weeën op te wekken en kraamvrouwenkoorts te behandelen, wat de oorsprong van zijn naam verklaart.
De plant staat ook bekend om zijn koortswerende eigenschappen en wordt nog steeds in kruidentuinen gekweekt voor dit doel. Een van de meest opvallende toepassingen van moederkruid is in de behandeling van migraine.

Moringa oleifera, ook bekend als de 'boom van het leven', gedijt in Afrika en Azië en staat bekend om zijn rijke voedingswaarde. De boom is een schatkamer van meer dan tientallen voedingsstoffen, waaronder maar liefst 47 antioxidanten. Met mineralen, eiwitten, vitaminen, bèta-caroteen, aminozuren en diverse fenolen in overvloed, zijn de bladeren van de moringa de ware opslagplaats van voedingswaarde.
Al eeuwenlang erkennen Aziatische en Afrikaanse culturen de voordelen van moringa oleifera. De boom is een integraal onderdeel geworden van hun dagelijkse voeding vanwege zijn veelzijdige toepassingen en voedingswaarde. Vanwege zijn overvloedige voordelen wordt moringa oleifera vaak liefkozend 'de boom des levens' genoemd.

De Ogentroost (Euphrasia officinalis) behoort tot de bremraapfamilie (Orobanchaceae) en gedijt voornamelijk in Frankrijk, met uitzondering van het Middellandse Zeegebied. Deze plant is ook te vinden in andere delen van Europa, zoals Duitsland, Oostenrijk en Schotland.
Traditioneel werd de Ogentroost gebruikt voor de behandeling van oogontstekingen, maar ook bij hoofdpijn en maagklachten.
De Ogentroost is een eenjarige plant die doorgaans tussen de 10 en 25 cm hoog wordt en bedekt is met talrijke lange klierharen. Van mei tot september bloeit de plant met witte bloemen die vaak een lichtpaarse bovenlip en een gele vlek op de onderlip hebben.

De Juglans regia, ook bekend als walnoot, okkernoot of notelaar, behoort tot de okkernootfamilie (Juglandaceae). Deze soort staat ook bekend als gewone walnoot of Perzische walnoot, om verwarring met het geslacht Juglans te voorkomen. Andere soorten in het geslacht Juglans zijn onder meer de witte walnoot en de zwarte walnoot.
Deze bladverliezende boom kan een hoogte van wel 30 meter bereiken met een kroon die meer dan 10 meter breed kan worden. De bladeren zijn oneven geveerd en kunnen 25-40 cm lang worden, bestaande uit vijf tot negen deelblaadjes per samengesteld blad. De drie grootste deelblaadjes bevinden zich aan het einde van het blad en meten 10-18 cm lang en 6-8 cm breed. De deelblaadjes aan de basis van het blad zijn kleiner, meestal 5-8 cm lang.

Olijfbladeren, afkomstig van de wilde olijfboom (Olea europaea), zijn van nature rijk aan antioxidanten. Deze bomen, oorspronkelijk inheems in West-Azië, Egypte en Syrië, zijn nu een kenmerkende aanblik in het hele Middellandse Zeegebied, evenals in regio's zoals Zuid-Amerika, het zuiden van de Verenigde Staten, Zuid-Australië en de tropen. Al eeuwenlang wordt in het Middellandse Zeegebied olijfbladthee gedronken, en dit is niet verwonderlijk gezien de bekende antioxidante eigenschappen van olijfbladeren. Het is dan ook geen toeval dat de olijfboom vaak wordt aangeduid als de 'boom des levens'.

De moerasspirea (Filipendula ulmaria) is een vaste plant behorend tot de rozenfamilie (Rosaceae). Het is een rechtopstaande plant die een hoogte kan bereiken van 0,6 tot 2 meter. De bloemen van de moerasspirea zijn talrijk en roomkleurig, met een breedte van 0,4 tot 1 cm en elk bestaande uit vijf kroonblaadjes, die een sterke amandelgeur hebben. De bladeren zijn veervormig samengesteld, met een groot topblaadje dat handvormig is gespleten.
Vroeger werd de moerasspirea gebruikt als een remedie tegen gal- en nierziekten, evenals tegen jicht en zenuwpijn. De gedroogde bladeren en bloemen werden gebruikt om thee te zetten, die werd gegeven bij koorts.

Onsterfelijkheidskruid - Gynostemma pentaphyllum, ook bekend als 'jiaogulan', is een klimplant van nature voorkomend in Japan, Zuidoost-China en Thailand. In Nederland staat deze plant bekend als 'onsterfelijkheidskruid' of 'eeuwig-leven-kruid'. Het heeft een prominente plaats in de traditionele Chinese kruidengeneeskunde. Dit kruid, rijk aan antioxidanten, ondersteunt de normale leverfunctie en helpt een gezonde bloedsuikerspiegel te behouden. Het heeft ook voordelen voor het hart, de bloedvaten en de cholesterolspiegel.

Oregano (Origanum vulgare) ook bekend als wilde marjolein, is een bijzonder kruid dat al duizenden jaren wordt gebruikt vanwege zijn gunstige eigenschappen. Het ondersteunt een gezonde darmflora en bevordert de spijsvertering. Bovendien heeft oregano voordelen voor het hart, de bloedvaten en de bloeddruk.
Het kruid behoort tot de familie Lamiaceae, waartoe ook rozemarijn, tijm en munt behoren. Oreganois bijzonder rijk aan carvacrol, wat het zijn kenmerkende pittige en enigszins bittere smaak geeft. De meest krachtige vorm van oregano groeit in mediterrane berggebieden, gedijend op kalkrijke grond. Tijdens het voorjaar bloeit de wilde oregano en trekken bewoners de bergen in om deze aromatische kruiden te verzamelen. 

Paardenbloem (Taraxacum officinale) is al eeuwenlang bekend vanwege zijn vermogen om de lever- en galblaasfunctie te ondersteunen. Zowel de wortel als de bovengrondse delen van de plant zijn rijk aan voedingsstoffen. Bovendien heeft paardenbloem een gunstig effect op de spijsvertering.
De rijke voedingswaarde van paardenbloemen maakt het aan te raden om regelmatig wat verse bladeren in het wild te plukken en deze toe te voegen aan salades. Ze zijn vooral smakelijk in de lente. De verse gele bloemen kunnen als vrolijke decoratie in salades worden gebruikt en gedroogd kunnen ze worden verwerkt tot een 'wilde' kruidenthee.
Paardenbloemen bevatten een hoog gehalte aan bitterstoffen, wat altijd aangeeft dat ze gunstig zijn voor de lever- en galblaasfunctie. 

Paardenbloem (Taraxacum officinale) is al eeuwenlang bekend vanwege zijn vermogen om de lever- en galblaasfunctie te ondersteunen. Zowel de wortel als de bovengrondse delen van de plant zijn rijk aan voedingsstoffen. Bovendien heeft paardenbloem een gunstig effect op de spijsvertering.
De rijke voedingswaarde van paardenbloemen maakt het aan te raden om regelmatig wat verse bladeren in het wild te plukken en deze toe te voegen aan salades. Ze zijn vooral smakelijk in de lente. De verse gele bloemen kunnen als vrolijke decoratie in salades worden gebruikt en gedroogd kunnen ze worden verwerkt tot een 'wilde' kruidenthee.
Paardenbloemen bevatten een hoog gehalte aan bitterstoffen, wat altijd aangeeft dat ze gunstig zijn voor de lever- en galblaasfunctie. 

De papaja (Carica papaya) behoort tot de familie Caricaceae en wordt geïmporteerd naar België en Nederland vanuit Midden-Amerika, Azië, Midden- en Zuid-Afrika. Recentelijk wordt de papaja ook in Nederland in kassen geteeld, waarbij speciale aarde nodig is. Deze vrucht is het hele jaar door verkrijgbaar, zonder noemenswaardige seizoensinvloeden.
De papaja groeit aan de stam van een meloenboom en wordt daarom ook wel "boommeloen" genoemd. De oorsprong van de papajaboom ligt in Mexico. Deze boom kan tot wel zes meter hoog worden, met een holle stam en grote, vingervormige bladeren. Er bestaan diverse ondersoorten van de papaja.

Passiebloem (Passiflora incarnata) staat bekend als een traditioneel kruid dat al lang wordt gebruikt om stress en innerlijke onrust te verminderen. Inheemse bewoners van Midden- en Noord-Amerika gebruikten verschillende delen van de plant om tot rust te komen en beter te slapen. Het is een natuurlijk kalmeringsmiddel.
Hoewel de blauwe passiebloem oorspronkelijk alleen in Amerika groeide, is deze tegenwoordig bijna overal te vinden. De bloemen van de Passiflora incarnata zijn niet alleen prachtig om te zien, maar ook eetbaar. In de herfst groeien er passievruchten aan en daarnaast zijn ook de bladeren eetbaar. Deze bladeren zijn rijk aan tannines, flavanolen, saponinen, choline en magnesium.

Pau d'arco (Tabebuia avellanedae) is een imposante boom die gedijt in het Amazone regenwoud. De bast van de pau d'arco wordt al eeuwenlang gebruikt in de traditionele kruidengeneeskunde vanwege zijn diverse toepassingen, waaronder zijn ondersteunende effecten op het immuunsysteem.
De binnenste laag van de schors van Tabebuia avellanedae zit boordevol flavonoïden, krachtige antioxidanten die ons lichaam beschermen tegen oxidatieve schade door vrije radicalen. Daarnaast bevat het een aanzienlijke hoeveelheid quinonen. Er zijn al meer dan 20 quinonverbindingen ontdekt in de bast van de pau d'arco, zoals lapachol en beta-lapachone. Bovendien bevat de schors stoffen die helpen bij de verdediging tegen ongunstige bacteriën en schimmels.

Pepermunt (Mentha piperita) wordt vaak ingenomen om de spijsvertering te ondersteunen. Pepermunt is een lid van de lipbloemenfamilie (Lamiaceae) en wordt gebruikt voor het maken van pepermuntsnoep.
In de kruidengeneeskunde heeft pepermunt een lange geschiedenis die teruggaat tot het oude Griekenland. Daar werd het geurige pepermuntblad traditioneel gebruikt om de spijsvertering te bevorderen. Pepermunt bevat verschillende etherische oliën, waaronder menthol, menthone en cineol.
Pepermunt is ontstaan uit een kruising tussen watermunt (Mentha aquatica) en aarmunt (Mentha spicata). In de zeventiende eeuw werd deze plant in Engeland ontdekt op een veld met muntplanten. Hoewel de bladeren van nature een kamferachtige smaak hebben, ontstaat na extractie de kenmerkende pepermuntsmaak. 

Peterselie (Petroselinum crispum) is een tweejarige, winterharde kruidachtige plant behorend tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het wordt veelvuldig gebruikt in de Europese, Amerikaanse en Midden-Oosterse keuken vanwege zijn frisse smaak.
Bij de oude Grieken stond peterselie symbool voor vreugde en werd het samen met marjolein gebruikt als middel tegen een kater. De Romeinen verspreidden het gebruik van dit kruid in heel West-Europa. In de Middeleeuwen diende peterselie als groente en werd het onder andere geteeld in de keizerlijke tuinen van Karel de Grote.

Propolis, het geheime wapen van het bijenvolk, wordt gebruikt om de bijenkast of korf te beschermen tegen bacteriën en schimmels en als 'cement' om de openingen te dichten. Het is een natuurlijke bruinrode substantie die bestaat uit plantaardige harsen, bijenwas, etherische oliën en stuifmeel, met sporen van vitamines en mineralen.
Honingbijen verzamelen vanaf juni op warme dagen hars van de knoppen en bladeren van bomen en kruidachtige planten. Ze vermengen dit met hun speeksel en bewerken het met hun pootjes, waardoor uiteindelijk propolis ontstaat.

Rozemarijn (Rosmarinus officinalis L.) is een geurige, compacte struik behorend tot de familie van de lipbloemigen (Lamiaceae). Dit veelzijdige kruid wordt al eeuwenlang ingezet voor diverse doeleinden, zowel culinair als voor gezondheidsbevordering. Oorspronkelijk afkomstig uit mediterrane regio's, toont de Rosmarinus officinalis in de lente een weelderige bloei met kleine, lavendelblauwe bloemen.
De naam "rozemarijn" vindt zijn oorsprong in het Latijnse "ros" (roris), wat "dauw" betekent, en "marinus", wat "zee" betekent: "dauw van de zee". Al sinds de oudheid, door zowel de oude Grieken als de Romeinen, wordt Rosmarinus officinalis gewaardeerd om zijn ondersteunende eigenschappen voor de gezondheid. Het helpt bij de spijsvertering, versterkt het immuunsysteem en bevat antioxidanten.

Echte salie (Salvia officinalis L.) is een bekend kruid dat voor verschillende doeleinden wordt gebruikt. Het wordt al eeuwen gebruikt van China tot in het oude Rome. Er werden allerlei magische eigenschappen aan het kleine paarse bloemetje toegedicht. 
Salie is een antioxidant en kan bij overgangsverschijnselen worden ingezet. Daarnaast ondersteunt het een normale menstruatie. Salie is een natuurlijke verzachter voor de keel, het ondersteunt het afweersysteem en draagt bij aan een normale spijsvertering. 

Slaapmutsje, ook bekend als goudpapaver (Eschscholtzia californica), is een plant met goudgele bloemen die behoort tot de papaverfamilie. Deze naam dankt hij aan zijn rustgevende eigenschappen, die helpen bij een natuurlijke, gezonde slaap en stressvermindering.
Deze plant komt oorspronkelijk uit Californië, vandaar de naam. De inheemse bevolking van Amerika gebruikte goudpapaver traditioneel als kalmerend kruid en om beter te kunnen slapen. De bovengrondse delen van de goudpapaver bevatten verschillende actieve stoffen, waaronder chinolide-alkaloïden, rutine, fytosterolen, carotenoïden en cyanogeenglycosiden.

Sint Janskruid (Hypericum perforatum) heeft al eeuwenlang een positieve reputatie in de Europese kruidengeneeskunde. Het kan worden gebruikt om zowel momenten van neerslachtigheid als opgewektheid te ondersteunen, en het bevordert een goede nachtrust. Bovendien is Sint Janskruid gunstig voor de galfunctie en draagt het bij aan een gezonde spijsvertering, dankzij de aanwezigheid van bioflavonoïden, looistoffen en etherische oliën.
Het gebruik van Sint Janskruid dateert al uit de tijd van de Oude Grieken en wordt traditioneel geoogst tussen 21 en 24 juni, ter gelegenheid van het Sint Jansfeest, zowel in heidense als christelijke tradities.

De Struikheide (Erica vulgaris - Calluna vulgaris) behoort tot de heidefamilie (Ericaceae) en groeit in heel Europa, vooral in Midden- en Noord-Europa. Het bereikt zelfs West-Siberië in het oosten. In de negentiende eeuw brachten Schotse immigranten de struikhei naar Canada, vanwaar het zich verspreidde over heel Noord-Amerika. Het is de enige soort in het geslacht Calluna, wat betekent dat het een monotypisch geslacht is.
De Struikheide kan 10-100 cm hoog worden, soms zelfs tot 150 cm op bepaalde plaatsen. Het heeft tweeslachtige, symmetrische bloemen, waarbij de kelk en de kroonbladen dezelfde kleur hebben. Tegen het einde van de takken verschijnen paarse bloemen, die van eind juli tot begin september de paarse heidevelden creëren.