Vitamine B1 (thiamine)

Vitamine B1, ook wel thiamine genoemd, is een wateroplosbare vitamine die behoort tot het vitamine B-complex. Vitamine B1 wordt niet opgeslagen in het lichaam en dient dagelijks voldoende beschikbaar te worden gesteld door voeding van hoge kwaliteit of via suppletie.

Vitamine B1 is betrokken bij veel processen in het lichaam. Het heeft een essentiële rol bij de verbranding van glucose. Als er niet voldoende vitamine B1 beschikbaar is verloopt dit proces niet optimaal. Er wordt hierdoor door de cellen onvoldoende energie gehaald uit de aangevoerde glucosemoleculen. Met als gevolg dat er allerlei verschilleden lichamelijke en psychische klachten kunnen ontstaan.

Met name de hersencellen zijn geheel afhankelijk van glucose die door het bloed wordt aangevoerd. Men kan dan last krijgen van weinig energie, prikkelbaarheid, overgevoeligheid voor geluiden en vermoeidheid.

Vitamine B1 is verder ook belangrijk voor een goede werking van het zenuwstelsel. Het speelt een rol bij de overdracht van zenuwprikkels op de spieren. Een goede overdracht van signalen is nodig voor de coördinatie van alle lichaamsbewegingen. Het lichaam gebruikt hiervoor de stof acetylcholine en kan alleen met behulp van vitamine B1 worden geproduceerd. Als er een dusdanig tekort aan vitamine B1 is zal dit leiden tot een acetylcholinegebrek met als gevolg dat er beriberi kan ontstaan. Dit is en ziekte waarbij verlammingsverschijnselen kunnen ontstaan.

Andere functies van vitamine B1 zijn de aanmaak van rode bloedcellen, het activeert de schildklierfunctie, de productie van insuline en ondersteunt de aanmaak van maagzuur. Daarnaast is het onderdeel van het co-enzym A dat onderdeel is van onze energieproductie. Vitamine B1 werkt ook als cofactor bij de omzetting van het aminozuur tryptofaan in vitamine B3.

Het tekort aan vitamine B1 kan ontstaan doordat men teveel koolhydraten in de vorm van glucose binnen krijgt. Maar ook stress kan een oorzaak zijn waardoor een tekort aan vitamine B1 kan ontstaan. Enkele gevolgen van een tekort aan vitamine B1 kunnen zijn hyperactiviteit, vluchtgedrag, van de hak op de tak springen, geheugen stoornissen, gebrek aan eetlust, kortademigheid, tintelen van voeten en handen, slapeloosheid, verstopping, depressie, apathie en angst.

Vitamine B1 wekt veel beter in combinatie met vitamine B2 en vitamine B6. De opname van vitamine B1 wordt beïnvloed door alcohol, koffie en geraffineerde suikers. Alcoholisten en mensen die veel suikers nuttigen hebben dan ook vaak een vitamine B1 tekort. Daarnaast kan vitamine B1 slecht tegen verhitting en het conserveringsmiddel sulfiet.

Vitamine B1 komt vooral voor in lever, garnalen, zalm, haver, peulvruchten, zuivelproducten, noten, aardappelen en diverse kruiden.