Vitamine B6 (pyridoxine)
Vitamine B6, ook wel pyridoxine genoemd, is een wateroplosbare vitamine die behoort tot het vitamine B-complex. Vitamine B6 dient dagelijks voldoende beschikbaar te worden gesteld door voeding van hoge kwaliteit of via suppletie. Daarnaast kan een gezonde darmflora vitamine B6 ook aanmaken.
Vitamine B6 is een van de co-factoren bij de spijsvertering van koolhydraten en eiwitten. Met name bij de eiwitopname is de behoefte aan vitamine B6 belangrijk, omdat deze gekoppeld is aan aminozuurmetabolisme met vitamine B6 afhankelijke enzymen. Als we teveel eiwitten consumeren dan wordt vitamine B6 hieraan al besteedt en blijft er weinig tot niets meer over voor andere processen in het lichaam. Het lichaam is voor 40-98% afhankelijk van de opname uit ons voedsel.
Vitamine B6 Pyridoxine moet eerst nog in het lichaam worden omgezet naar Pyridoxaal-5’-fosfaat (P-5’-P) deze vorm is dan meteen beschikbaar. P-5’-P, de biologisch actieve vorm van vitamine B6, heeft dan ook de voorkeur omdat het lichaam dan geen energie kwijt is bij de omzetting.
P-5’-P is in het lichaam betrokken bij meer dan 140 enzymatische reacties. P-5’-P afhankelijke enzymen spelen ook een rol bij de glycogeenstofwisseling wat weer bijdraagt aan een goede energievoorziening. P-5’-P is ook betrokken bij de aanmaak van hemoglobine en speelt ook een rol in de mitochondriën d.m.v. de betrokkenheid van de aanmaak van heemverbindingen.
Vitamine B6 speelt ook een rol in het immuunsysteem. Het is nodig als co-enzym bij de aanmaak van enkele immunoglobulinen en cytokinen. Vitamine B6 is essentieel bij de cysteïnesynthese en het metabolisme van homocysteïne verder reguleert vitamine B6 de hormonale activiteit.
Verder speelt vitamine B6 een rol bij de aanmaak van een hormoonachtige stof prostaglandine, doordat het bijdraagt aan de omzetting van Linolzuur in GLA. Prostaglandines hebben een essentiële regulerende rol bij verschillende vitale lichaamsprocessen. Daarnaast is vitamine B6 betrokken bij de cholesterol stofwisseling. Een te kort kan leiden tot een niet goed werkende cholesterolstofwisseling met als gevolg een groter risico op aderverkalking.
Verder is P-5’-P van belang voor een normale werking van het zenuwstelsel, omdat het een rol speelt bij de aanmaak van neurotransmitters. Het is nodig voor de aanmaak van dopamine, serotonine, GABA, noradrenaline en melatonine. Al bij een klein te kort aan vitamine B6 wordt de aanmaak van GABA en serotonine verminderd. Zo kan een te kort aan vitamine B6 leiden tot een niet optimaal functionerend zenuwstelsel met als gevolg prikkelbaarheid, slapeloosheid, neerslachtigheid, duizeligheid en hoofdpijn.
Vitamine B6 zorgt ook voor de balans van de 2 mineralen kalium en natrium, die weer belangrijk zijn voor de werking van het zenuwstelsel. Ook is een goed evenwicht van deze 2 mineralen belangrijk voor de vochtregulatie in het lichaam. Als dit niet het geval is kan dit leiden tot oedeem.
Andere functies van Vitamine B6 zijn dat het preventief werkt bij hart- en vaatziekten, helpt premenstruele klachten te verminderen, ondersteunt de opname van vitamine B12, magnesium en ijzer. En is nodig voor de werking van magnesium, werkt als co-factor bij de omzetting van het aminozuur tryptofaan in vitamine B3.
Men moet wel opletten bij teveel inname van vitamine B6 deze kan zich namelijk stapelen in het lichaam wat weer toxisch is. Als dit het geval is kan dit duiden op een slecht functionerende lever. De lever zet namelijk vitamine B6 (pyridoxaal, pyridoxine-5-fosfaat of pyridoxine om in de biologisch actieve vorm pyridoxaal-5-fosfaat. Dit gebeurt samen met de co-factoren vitamine B2 en B3 en zink. Het kan echter ook voorkomen dat de biologisch actieve vorm pyridoxaal-5-fosfaat wordt opgestapeld maar dit duidt dan op een tekort aan zink en magnesium.
Een te kort aan vitamine B6 kan ook leiden tot geen droom herinnering, neerslachtigheid, depressie, verwardheid, haaruitval, premenstrueel syndroom (PMS), trombose, bloedarmoede, huidproblemen inde hoek van de mond en bij de ogen, neus en tong. Ontstoken tong, seborroïsch eczeem, branderige voeten, nierstenen en gevoeligheid voor licht.
De biologisch actieve vorm pyridoxaal-5-fosfaat die kan men enkel halen uit voeding van dierlijke oorsprong. Zoals vlees, gevogelte vis en eierdooiers. Plantaardige bronnen zoals peulvruchten en zilvervliesrijst bevatten de minder goed opneembare vorm pyridoxine.
Andere voeding waar vitamine B6 in voorkomt is garnalen, volkorengraan producten, noten zoals walnoten en hazelnoten, zaden, avocado, groeten zoals bloemkool, spinazie, broccoli, kool. Fruit, knoflook aardappelen en peulvruchten.